25 JAAR
Van 16 november 1996 WTS naar LETS 16 november 2021
Zaterdag 16 november 1996 was een bijzondere dag in Nijverdal vanwege drie zeer verschillende activiteiten.
Traditiegetrouw deed Sinterklaas zijn intocht in een bomvol centrum met vooral kinderen, voor wie dit elk jaar weer een spannend gebeuren is!
Die dag zagen ook de zogenaamde ‘Delvertjes’ het daglicht. Een dag eerder was onze burgervader speciaal naar Utrecht gereisd om daar het eerste exemplaar van dit nieuwe Nijverdalse muntstuk te slaan. Het Delvertje, een muntstuk ter waarde van 5 gulden, verwees naar de zogenaamde gouden geschiedenis van Nijverdal, waar ooit, in het ravijn, goud gevonden zou zijn. Dit Delvertje kon je bij de plaatselijke middenstand gebruiken om iets aan te schaffen. Het is echter in een korte tijd een zachte dood gestorven.
In het ‘Achterom’, achter de Rooms-Katholieke kerk, was iets heel anders aan de hand, geen commercie, maar een heel nieuw economisch systeem. Hier vond de geboorte plaats van het Wevers Transactie Systeem, internationaal bekend onder de naam LETS: Lokaal Economisch Transactie Systeem.
Begin van LETS
Het LETS is in 1983 in een klein dorpje in Canada begonnen. Het waren toen, economisch gezien, slechte tijden. Men ging weer terug in de tijd: ‘Jij krijgt van mij een mud aardappelen en in ruil daarvoor help je mij een paar uur op het land.’ Alle dorpelingen werden er bij betrokken en zo ontstond er een levendige ruilhandel die zich over het hele land ging verspreiden en zelfs buiten de landsgrenzen. In 1986 begon de eerste LETS-kring in Nederland.
Begin in de gemeente Hellendoorn
In een artikel in Tubantia van 25 mei 1996 met de kop “Interessegroep wevertjes wil alternatief geldstelsel in gemeente Hellendoorn invoeren” wordt uit de doeken gedaan hoe LETS in de gemeente Hellendoorn is terechtgekomen. Door een televisieprogramma in 1995 waarin aandacht voor LETS in Dongen kwam Gerda Calkhoven, een inwoonster van Nijverdal, op het idee om bij Finy Kelder, werkzaam bij de toenmalige Stichting Welzijn Ouderen (SWO) de vraag neer te leggen of zoiets ook in de gemeente Hellendoorn zou kunnen worden opgezet. Het bestuur van SWO vond dit een goed initiatief en vroeg aan Finy om samen met de plaatselijke ouderenbonden en de Werkgroep Kerk en Minima de Interessegroep Wevertjes te vormen. Alle plaatselijke LETS-kringen hebben een naam voor het ruilmiddel bedacht die te maken heeft met de geschiedenis van die plaats. Nijverdal is groot geworden door de textielindustrie en de naam Wevertjes werd met algemene stemmen aanvaard.
De Interessegroep belegde een avond in het Hervormd Centrum waar iemand van LETS Deventer het een en ander kwam vertellen over de bedoeling, inhoud en de werking van dit systeem. De zaal was goed gevuld en er was heel veel animo om dit systeem in de gemeente Hellendoorn te introduceren.
De Interessegroep werd omgevormd tot de Kerngroep Wevers Transactie Systeem
De Kerngroep ging voortvarend aan het werk, met als resultaat dat op 16 november 1996 het WTS officieel van start kon gaan. De openingshandeling was heel symbolisch: het schoonmaken van een raam, zodat we alles zeer helder konden bekijken!
De Kerngroep heeft heel veel werk verzet, onmogelijk om dat in Wevertjes te berekenen
Omdat WTS een vereniging is, moesten er statuten gemaakt worden, er werd invulling gegeven aan het clubblad, het Weefgetouw geheten en er werden verschillende werkgroepen in het leven geroepen zoals de Activiteitenwerkgroep. Het systeem moest goed gaan functioneren. Maar bovenal: hoe krijgen we onze leden aan het handelen! Want daar draait het natuurlijk om bij LETS: het ruilen van diensten met gesloten portemonnee zodat iedereen mee kan doen, jong en oud, arm en rijk, man en vrouw, met of zonder beperking, hier of in het buitenland geboren.
Door het contact met SWO kreeg WTS een plekje in De Welle
Hier kon vergaderd worden en gewerkt op de eigen computer. Ook was er een kast waar alle administratie en benodigdheden voor de bijeenkomsten bewaard werden. Dankzij de subsidie van de gemeente kon de huur betaald worden. Jarenlang was De Welle de thuisbasis van WTS, maar begin 2016 verhuisde De Welle naar het Huis voor Cultuur en Bestuur en moest er gezocht worden naar een andere locatie. Gelukkig was er plek in de Socioruimte van het Helmerink, een uitstekende oplossing.
Kletsen: bijeenkomsten voor onderling contact
Om het onderling contact van de leden te versterken worden 10 keer per jaar bijeenkomsten, de zogeheten Klets, georganiseerd. De Klets is een uitstekende gelegenheid om elkaar te ontmoeten en te handelen. Het is immers veel makkelijker iemand voor een klus te vragen als je persoonlijk contact hebt. Leden kunnen Wevertjes verdienen door bijvoorbeeld een presentatie te geven op een Klets, waarvoor elk aanwezig lid een bepaald aantal wevertjes betaalt aan degene die de presentatie verzorgt. Een aantal jaren werd er 2 keer per jaar een Ruilklets gehouden. Die werden in het begin over het algemeen goed bezocht en leverden soms zeer speciale contacten op! Maar de animo werd steeds minder en vanaf eind 2017 zijn we met de Ruilkletsen gestopt. Het is nu mogelijk om naar elke Klets spullen mee te nemen en voor wevertjes aan medeleden te ‘verkopen’.
Vanaf 2020 hebben we voor de Kletsen onderdak gevonden in de Huiskamer, mooi centraal gelegen aan de markt.
Van Inloopmiddagen naar markten
In de beginjaren werden in De Cirkel aan de Nijkerkendijk 2 keer per jaar Inloopmiddagen georganiseerd met als doel nieuwe leden te werven. De eerste jaren leverde dat ook nog wel wat op, maar het werd toch wel duidelijk dat De Cirkel te ver uit het centrum lag. Daarna presenteerde WTS zich op de zaterdagmarkt, waar wel heel veel mensen langs de kraam liepen en af en toe zich een nieuw lid aanmeldde. Toen de gemeente begon met de jaarlijkse Sport- en Cultuurmarkt werd de presentatie verplaatst naar de hal van het Huis voor Cultuur en Bestuur en in juni 2017 en 2018 en in september 2019 buiten op het plein. In 2020 en 2021 kon de markt helaas vanwege corona niet doorgaan. Er is meestal veel belangstelling voor LETS, maar veel nieuwe leden levert het tegenwoordig niet meer op. In het najaar van 2019 stonden we voor het eerst met een kraam op de Duurzaamheidsmarkt. Ondanks de regen waren er veel belangstellenden en dat leverde toch één nieuw lid op. In oktober 2021 werd er weer een Duurzaamheidsmarkt gehouden waar we met een kraam konden staan. Net als in 2019 regende het weer maar toch waren de bezoekers over het algemeen geïnteresseerd in LETS. In oktober 2017 hielden we in de Huiskamer een informatieavond voor eventuele nieuwe leden. Op alle mogelijke manieren hadden we bekendheid gegeven aan deze bijeenkomst wat toch een aantal belangstellenden opleverde en zelfs twee nieuwe leden. In september 2019 hielden we weer een informatieavond in de Huiskamer en dit keer leverde dat vijf nieuwe leden op.
Extra activiteiten
Door de jaren heen zijn er heel veel dingen georganiseerd. De uitjes zijn altijd weer een hoogtepunt, in 2017 en 2018 zijn er door omstandigheden zelfs twee georganiseerd! Er is een vast fiets- en wandelgroepje, leden ondernemen samen activiteiten zoals het bezoeken van beurzen, theater, bioscoop of andere evenementen. Helaas konden we in 2020 en 2021 door corona geen uitje organiseren.
Het ledenaantal wisselt nogal
Bij de start in november 1996 waren er 45 leden, 25 jaar later in november 2021 zijn er 33 personen lid, waarvan de meesten zeer actief. Ook zijn er 10 donateurs, veelal oud-leden, die het systeem een warm hart toedragen maar niet in de gelegenheid zijn om lid te blijven.
Begin 2017 is het WTS digitaal geworden
De onderlinge betalingen worden niet langer met ruilbewijzen gedaan, maar digitaal via Cyclos voor de leden die internet hebben. Het is hierdoor wel een heel stuk makkelijker geworden. Leden zonder computer kunnen nog gewoon papieren ruilbewijzen gebruiken. Vooral omdat bijna overal in Nederland LETS wordt gebruikt en Wevers wat minder bekend is werd ook de naam veranderd van WTS in LETS Hellendoorn.
Statutenwijziging
Vanwege de naamsverandering moesten ook de Statuten gewijzigd worden. Het was een hele klus voor de Kerngroep, maar op de Ledenvergadering van 6 september 2018 werden de wijzigingen unaniem door de meer dan het vereiste aantal aanwezige leden – persoonlijk of per volmacht – aangenomen. En op 12 oktober werden de Statuten op het notariskantoor van Oude Engberink in Nijverdal, dat vanwege zijn Maatschappelijk Ondernemen de opdracht voor kostprijs aangenomen had, door de voorzitter en secretaris getekend.
Bijzondere tijd door corona
Door corona konden we in 2020 maar drie keer een Klets houden: de Nieuwjaarsklets in januari, een gewone Klets in februari en de Ledenvergadering in september. In juli 2021 startten we met een etentje en hielden we de Ledenvergadering weer in september en in oktober en november en hopelijk in december een gewone Klets.
Ook is er veel minder gehandeld door corona: in 2019 werd er 213 keer gehandeld en in 2020 slechts 87 keer.
Zoals eerder gemeld konden de Sport- en Cultuurmarkt en de Duurzaamheidsmarkt in 2020 helaas geen doorgang vinden. In 2021 ging de Sport- en Cultuurmarkt ook niet door maar de Duurzaamheidsmarkt wel. Door het regenachtige weer waren er niet veel bezoekers maar die er waren hadden over het algemeen wel veel belangstelling in ons mooie systeem.
De deelnemers van de Fiets- en Wandelclub konden wel doorgaan met hun activiteiten op maandagmiddag.
Zilveren jubileum
16 november 2021 is het 25 jaar geleden dat LETS begon in de gemeente Hellendoorn. In juli startten we het Jubileumjaar met een feestmaaltijd in de tuin bij Jannie. Dit was de eerste keer na september 2020 dat we als leden weer bij elkaar waren. Het was een ware feestmaaltijd met zelfgemaakte soep en pasta en salade met ijs toe. Een Feestcommissie is bezig met de voorbereiding van verdere festiviteiten.
Toekomst
LETS Hellendoorn is een dynamische club met enthousiaste, betrokken leden die er vol voor gaan om zoveel mogelijk te handelen en door folders en gesprekken bekendheid te geven aan dit mooie systeem.
Het motto blijft: ‘Klusje geklaard, wevertjes waard!’
Rikie (022)